การลงพื้นที่ชุมชนเมืองเก่าสุโขทัยวันที่4 ผมได้ลองวาดลายสังคโลกด้วยตนเอง รวมถึงการเรียนรู้การแกะสลักนกคุ้ม สัญลักษณ์แห่งการคุ้มครอง ถือเป็นไฮไลท์อย่างหนึ่งของกิจกรรมในทริปนี้ นอกจากนี้ เดินทางไปชมฝูงค้างคาวออกหากินเป็นสายหลายล้านตัว ณ ถ้ำเจ้าราม จ.สุโขทัย ถือเป็นไฮไลท์รองที่ควรต้องมาชม

วันที่4 - เรียนรู้ลายสังคโลก

เช้าวันที่4แห่งการลงพื้นที่ชุมชนเมืองเก่าสุโขทัย ผมได้เดินทางไปยัง ณะเกชา เครื่องสังคโลก ไม่ไกลจากที่พักมากนัก โดยมีคุณชมพู่ ผู้บริหารของที่นี่ให้การต้อนรับอย่างอบอุ่น คุณชมพู่บอกผมว่า ที่นี่มีการสอนวาดลวดลายเครื่องชามสังคโลกให้แก่ผู้ที่สนใจ รวมถึงการจำหน่ายเครื่องสังคโลกในราคาย่อมเยาว์สวยงาม ราคาถูกอีกด้วยครับ

สังคโลกคือผลิตภัณฑ์เครื่องปั้นดินเผาในสมัยสุโขทัยที่กษัตริย์ และชนชั้นสูงมีโอกาสได้ใช้เท่านั้น เพราะมีราคาสูง ปัจจุบัน คนทั่วไปสามารถหาซื้อได้เมื่อมาเยือนสุโขทัย ถือเป็นไฮไลท์ชองสุโขทัย ที่เป็นหนึ่งเดียวในโลก ห้ามพลาด

จิตวิญญาณแห่งลายสังคโลก

หลังจากที่แนะนำสถานที่เรียบร้อยแล้ว ถึงเวลาจะต้องมาเรียนการวาดลายสังคโลกกับคุณชมพู่ การวาดลายสังคโลกแบบโบราณแบบสุโขทัยแท้ๆ นิยมวาดเป็นปลากาดำ และลายก้านขดบนภาชนะ เพราะแสดงถึงความอุดมสมบูรณ์ในสมัยสุโขทัย โดยคุณชมพู่สอนร่างด้วยดินสอบนจานดินเผาที่เตรียมไว้ให้แล้วครับ เมื่อวาดด้วยดินสอเรียบร้อย ถึงเวลาลงน้ำหมึก ครูชมพู่อนุญาตให้ผมใช้พู่กันช่างแท้ๆวาด การวาด ต้องใจนิ่ง มีสมาธิ นึกถึงความอ่อมช้อยของพระพุทธรูปปางลีลา ศิลปะสุโขทัย จะได้อารมณ์ในการเขียนอย่างเพลิดเพลินจนลืมทุกอย่างไปเลยครับ

ผมใช้เวลาราว1ชม. วาดภาพปลากาดำ รวมถึงลายก้นขด ยอมรับครับว่ายากจริงๆ ครั้งแรกและแอบตื่นเต้นด้วยครับ จากนั้นนำไปเผาเพื่อให้ได้สีสันสวยงาม ใช้เวลาราว1-2อาทิตย์แล้วแต่รอบ จึงสามารถส่งให้ทางไปรษณีย์ได้ หรือท่านใดต้องการด่วน ก็สามารถพ่นแลกเกอร์ นำกลับไปเป็นของที่ระลึกได้

นกคุ้ม-คุ้มครองปลอดภัย

จากนั้น พวกเราเดินทางต่อไปยังแหล่งเรียนรู้การแกะสลักนกคุ้ม ชุมชนเมืองเก่าสุโขทัย โดยมีคุณแมวให้การต้อนรับและสอนการแกะสลักนกคุ้มให้กับผม รวมถึงการตอกลายบนตัวนกคุ้มที่เตรียมไว้บางส่วนให้ผมลงมือทำจริงๆอีกด้วยครับ แรกๆ แอบกลัวว่าจะเสีย เลยมีสติและตอกดู ไม่ยากครับ แต่ต้องมั่นใจในการตอก จะได้ลายที่ลึกและสวยงาม แถมแอบสนุกและเพลิดเพลิน สามารถนำกลับบ้านเป็นที่ระลึกอีกด้วย

พี่แมวเล่าให้ผมฟังว่านกคุ้ม อ้างอิงมาจากชาดก คืออดีตชาติของพระพุทธเจ้า ว่าเคยเกิดเป็น ลูกนกคุ่ม(ไม่ใช่คุ้ม) พ่อกับแม่ออกจากรังไปหากิน แล้วเกิดไฟไหม้ป่า จึงตั้งสัจบารมีขอให้ไฟดับ ไฟก็ดับ หลังจากนั้นจึงเชื่อว่านกชนิดนี้ สามารถคุ้มครองภัยต่างๆได้

ชมฝูงค้างคาว ณ ถ้ำเจ้าราม จ.สุโขทัย

ในช่วงเย็น ผมเดินทางต่อมายังถ้ำเจ้าราม อ.บ้านด่านลานหอย จ.สุโขทัย ห่างจากที่พักราว67กม. โดยมีเจ้าหน้าที่คอยต้อนรับอยู่

ถ้ำเจ้าราม เชื่อว่าเป็นที่พักแรกของพ่อขุนรามคำแหงมหาราช และภายในถ้ำพบพระพุทธรูปศิลา ปัจจุบันประดิษฐานวัดทุ่งเสลี่ยม จ.สุโขทัย และฝูงค้างคาวกว่า2ล้านตัวอาศัยอยู่ โดยถ้ำแห่งนี้ต้องเดินจากจุดจอดรถไปยังปากถ้ำราว400เมตร

นอกจากที่นี่มีถ้ำเจ้ารามอันโด่งดัง ทุกๆตอนเย็น จะมีปรากฏการณ์ฝูงค้างคาวหน้าย่นบินออกจากปากถ้ำเจ้าราม มากกว่า2ล้านตัว ตามคำบอกของเจ้าหน้าที่ บินออกเป็นฝูงยาว พริ้วไหวสวยงาม ถือเป็นไฮไลท์รองชุมชนเมืองเก่าสุโขทัย ห้ามพลาดครับ

เป็นอย่างไรกันบ้างครับ วันที่4ของการลงพื้นที่ชุมชนแห่งนี้ ถือเป็นครั้งแรกของผมในการวาดลายสังคโลกด้วยตนเอง รวมถึงการทำแกะสลักนกคุ้ม สัตว์มงคลจากฝีมือผมเอง พรุ่งนี้วันที่5 ผมจะพาทุกท่านไปสัมผัสการทำเครื่องปั้นดินเผาที่อ.คีรีมาศ ซึ่งถือเป็นของดี เมื่อมาสุโขทัย จะสวยงามขนาดไหน ติดตามตอนต่อไป รุ่งอรุณแห่งความสุข @ชุมชนเมืองเก่าสุโขทัย EP.5 " คีรีมาศดินเผา " เร็วๆนี้ครับ