การเดินทางบนเส้นทางสายไหมเมื่อหลายปีก่อน นอกจากทำให้ผมได้เรียนรู้ถึงเส้นทางการค้าที่เก่าแก่เส้นหนึ่งของโลกใบนี้แล้ว ยังทำให้ผมได้สัมผัสถึงเงาอดีตที่เจริญรุ่งเรืองของหัวเมืองต่างๆที่เส้นทางสายไหมพาดผ่าน เพราะการค้านอกจากนำมาซึ่งเม็ดเงินแล้ว ยังก่อให้เกิดการแลกเปลี่ยนวิทยาการความรู้ ศาสนา ศิลปวัฒนธรรม หากแต่การเดินทางในครั้งนั้นผมวนเวียนอยู่แต่เฉพาะเส้นทางสายไหมในแผ่นดินจีน อันเป็นจุดเริ่มต้นของเส้นทางการค้าสายนี้ แล้วปลายทางของเส้นทางนี้หละอยู่ตรงไหน

เส้นทางสายไหมที่ลากผ่านเป็นะยะทางยาวไกลถึง 7,000 ไมล์นั้นเริ่มต้นจากนครฉางอาน เมืองหลวงของอาณาจักรจีนเมื่อราว 2 พันปีก่อน หรือปัจจุบันคือเมืองซีอาน แล้วพาดผ่านไปยังดินแดนทิศตะวันตก ผ่านเปอร์เซีย เอเชียกลาง จนสุดปลายทางที่นครคอนสแตนติโนเปิล เมืองหลวงของอาณาจักรโรมันตะวันออก หรือปัจจุบันคือเมืองอิสตันบูล ประเทศตุรกี ซึ่งในสมัยนั้นนครแห่งนี้ได้รับการยกย่องว่ามีความเจริญรุ่งเรืองมากสุดในดินแดนยุโรป

ในเมื่อได้เดินทางไปยังจุดเริ่มต้นของเส้นทางสายไหมแล้ว ปลายทางของเส้นทางนี้จึงมีความน่าสนใจไม่แพ้กัน ไม่ใช่เฉพาะอิสตันบูล แต่การที่ประเทศตุรกีมีดินแดนอยู่ทั้ง 2 ทวีป คือ ทวีปเอเชีย กับ ทวีปยุโรป ทำให้มีความหลากหลายทั้งภูมิประเทศ และวัฒนธรรม 

อีกทั้งยังเป็นประเทศที่ผ่านการเป็นจุดศูนย์กลางของอาณาจักรถึง 3 อาณาจักร อันได้แก่ อาณาจักรโรมันตะวันออก อาณาจักรไบแซนไทน์ และอาณาจักรออตโตมัน ซึ่งต่างมีสถาปัตยกรรมอันเป็นเอกลักษณ์ของตัวเอง จึงมีโบราณสถานที่เป็นทั้งสิ่งมหัศจรรย์และมรดกโลกอยู่หลายแห่ง ทำให้ยิ่งเพิ่มความน่าสนใจในการไปเยือน การเดินทางครั้งใหม่กับเพื่อนร่วมทางทั้งหน้าเก่าและหน้าใหม่รวม 5 คนจึงค่อยๆก่อตัวขึ้น เพื่อไปยังดินแดนแห่งนั้น แล้วคุณหละพร้อมหรือยัง ที่จะออกเดินทางไปด้วยกัน

ภูมิประเทศและการปกครอง

สาธารณรัฐตุรกี (Republic of Turkey) เป็น 1 ใน 2 ประเทศในโลกที่มีอาณาบริเวณครอบคลุม 2 ทวีป คือทวีปเอเชียกับยุโรป (อีกประเทศคือ รัฐเซีย) โดยมีช่องแคบบอสฟอรัสแยก 2 ทวีปให้ออกจากกัน มีพื้นที่รวม 780,695 ตารางกิโลเมตร เป็นพื้นที่ฝั่งทวีปเอเชียราว 97% ในขณะที่ 3% อยู่ฝั่งยุโรป มีทะเลล้อมล้อม 3 ด้าน คือ ทะเลดำทางทิศเหนือ ทะเลเมดิเตอร์เรเนียนทางทิศใต้ และทะเลอีเจียนทางทิศตะวันตก

ฝั่งเอเชีย รู้จักกันในชื่อเอเชียไมเนอร์ หรือชาวเตอร์กีส (Turkish) เรียกว่า อนาโตเลีย (Anatolia) ภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นที่ราบสูง มีเทือกเขาสูงใหญ่โอบล้อมเกือบทุกด้าน ยกเว้นทางฝั่งตะวันตกเป็นที่ราบบริเวณชายฝั่ง ทำให้ดินแดนอนาโตเลียเป็นต้นกำเนิดของแม่น้ำสายลำคัญอย่าง แม่น้ำไทกริสกับแม่น้ำยูเฟรติส อันเป็นสายธารแห่งอารยธรรมโบราณ

ปัจจุบันสาธารณรัฐตุรกีแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 81 จังหวัด มีกรุงอังการา (Ankara) เป็นเมืองหลวงตั้งอยู่ตอนกลางของประเทศในฝั่งเอเชีย มีความเจริญเป็นอันดับ 2 ของประเทศ ในขณะที่เมืองอิสตันบูลในฝั่งยุโรป หรือฝั่งเทรซ (Thrace) เป็นเมืองที่มีความเจริญมากที่สุดของประเทศ เพราะเป็นอดีตเมืองหลวงถึง 3 ยุคสมัย คือ สมัยอาณาจักรโรมันตะวันออก, อาณาจักรไบแซนไทน์ และอาณาจักรออตโตมัน

ศาสนา

ประชากรส่วนใหญ่ของประเทศนับถือศาสนาเปลี่ยนไปตามผู้ปกครองของแต่ละยุคสมัย คือ นับถือเทพเจ้าโรมันในสมัยอาณาจักรโรมัน, นับถือศาสนาคริสต์ในสมัยอาณาจักรไบแซนไทน์ และนับถือศาสนาอิสลามในสมัยอาณาจักรออตโตมันจนถึงสมัยปัจจุบัน 99% ของประชากรทั้งประเทศหรือราว 70 ล้านคน นับถือศาสนาอิสลาม

เวลาและฤดูกาล

• ฤดูใบไม้ผลิ เดือนเมษายน – เดือนพฤษภาคม อากาศจะเย็นสบาย ระหว่าง 10 – 20 องศาเซลเซียส เวลาช้ากว่าประเทศไทย 4 ชั่วโมง
• ฤดูร้อน เดือนมิถุนายน – เดือนกันยายน อากาศค่อนข้างร้อน แต่ไม่ร้อนมาก ประมาณ 25 – 35 องศาเซลเซียส อาจมีฝนบ้าง เวลาช้ากว่าประเทศไทย 4 ชั่วโมง
• ฤดูใบไม้ร่วง เดือนตุลาคม – เดือนพฤศจิกายน อากาศจะเย็นสบาย ระหว่าง 10 – 20 องศาเซลเซียส โดยอาจมีฝนประปราย เวลาช้ากว่าประเทศไทย 5 ชั่วโมง
• ฤดูหนาว เดือนธันวาคม – เดือนมีนาคม อากาศจะหนาวเย็นมากถึงขั้นติดลบ เวลาช้ากว่าประเทศไทย 5 ชั่วโมง

อัตราแลกเปลี่ยน

ตุรกีใช้สลุลเงินเตอร์กีสลีรา (Turkish Lira) 1 TL ประมาณ 15 บาท

ไฟฟ้า

ใช้ไฟฟ้ากระแสสลับ 220 โวลต์ ปลั๊กเป็นแบบรูกลม 2 รู

การเดินทางสู่ตุรกี

คนไทยสามารถเดินทางเข้าประเทศตุรกีเป็นเวลา 30 วัน โดยไม่ต้องขอวีซ่า ปัจจุบันมีสายการบินเตอร์กิช แอร์ไลน์ สายการบินเดียวเท่านั้นที่บินตรงจากกรุงเทพฯ สู่สนามบิน Turkey – Ataturk เมืองอิสตันบูล โดยมีเที่ยวบินทุกวัน วันละ 1 เที่ยว ใช้เวลาเดินทาง 9 ชั่วโมง ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ http://www.turkishairlines.com

นอกจากนี้มีหลายสายการบินให้บริการ แต่ต้องต่อเครื่อง เช่น

- อียิปต์แอร์ http://www.egyptair.com เปลี่ยนเครื่องที่เมืองไคโร (Cairo) ประเทศอียิปต์

- กาตาร์แอร์เวย์ http://www.qatarairways.com ต่อเครื่องที่เมืองโดฮา (Doha) ประเทศกาตาร์

- แอร์เอสทานา http://airastana.com ต่อเครื่องที่เมืองอัลมาตี (Almaty) ประเทศคาซัคสถาน

- สิงคโปร์แอร์ http://www.singaporeair.com ต่อเครื่องที่สิงคโปร์

- อุซเบกิสถานแอร์เวย์ http://www.uzbekistanairways.u... ต่อเครื่องที่เมืองทาชเคนต์ (Tashkent) ประเทศอุซเบกีสถาน

- เอมิเรตส์ http://www.emirates.com ต่อเครื่องที่เมืองดูไบ (Dubai) ประเทศสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์

การเดินทางภายในตุรกี

แม้ตุรกีจะมีระบบขนส่งมวลชนที่ทันสมัย แต่สำหรับการเดินทางไปยังเมืองท่องเที่ยวที่กล่าวถึงในหนังสือเล่มนี้ การเดินทางด้วยรถบัสประจำทางเป็นวิธีที่ประหยัดและสะดวกที่สุด จากสถานีขนส่งเมืองอิสตันบูล มีรถบัสประจำสู่ทุกเมืองท่องเที่ยวที่กล่าวถึง และที่สำคัญ หากสถานีขนส่งอยู่นอกเขตเมือง จะมีรถตู้พาผู้โดยสารไปส่งยังใจกลางเมืองหรือศูนย์กลางสถานที่ท่องเที่ยวของเมืองนั้นๆ

การเดินทางสู่สถานีขนส่งเมืองอิสตันบูล โดยสารรถไฟใต้ดิน (Metro) สาย M1 ลงสถานี Otogar

สำหรับการเดินทางด้วยรถไฟสามารถดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้จาก http://www.seat61.com/Turkey2.... หรือ http://www.tcdd.gov.tr/tcdding/index.htm

การเดินทางภายในอิสตันบูล

ทุกสถานที่ท่องเที่ยวภายในเมืองอิสตันบูลเดินทางสะดวกด้วยระบบขนส่งมวลชน ประกอบด้วยรถไฟใต้ดิน (Metro), รถราง (Tram), รถรางขึ้นเขา (Funicular) และเรือข้ามฟาก ทุกเส้นทางค่าโดยสาร 3 ลีรา ตลอดสาย โดยขอแนะนำเส้นทางสำคัญสำหรับการท่องเที่ยวดังนี้

- รถไฟใต้ดิน (Metro) สาย M1 วิ่งจากสนามบิน Turkey – Ataturk ผ่านสถานีขนส่งเมืองอิสตันบูล (Otogar) สุดสายที่สถานี Aksaray โดยสามารถต่อรถราง (Tram) สาย T1 เพื่อเข้าสู่ตัวเมืองได้ที่สถานี Zeytinburnu

- รถราง (tram) สาย T1 วิ่งจากสถานี Zeytinburnu ผ่านใจกลางเมืองเก่าอิสตันบูล ไปสุดสายที่สถานี Kabatas ถือเป็นสายหลักของการท่องเที่ยว เพราะผ่านสถานที่ท่องเที่ยวสำคัญหลายแห่งดังนี้

สถานี Beyazit : แกรนด์บาซาร์, มัสยิดมัสยิดสุไลมานิเย

สถานี Sultanahmet : จัตุรัสสุลต่านอาห์เมต, มัสยิดสุลต่านอาห์เมต, วิหารเซนต์โซเฟีย, อ่างเก็บน้ำใต้ดินเยเรบาทัน, พระราชวังทอปกะปิ

สถานี Eminonu : ย่านเอมิโนนุ (ท่าเรือข้ามฟากไปฝั่งเอเชีย), ตลาดเครื่องเทศ

สถานี Karakoy : หอคอยกาลาตา

สถานี Kabatas : พระราชวังโดลมาบาห์เช

จะเห็นได้ว่ารถรางสาย T1 สายเดียวก็พาเที่ยวสถานที่สำคัญในอิสตันบูลได้เกือบหมด ฉะนั้นการเดินทางท่องเที่ยวในอิสตันบูลจึงเป็นเรื่องที่สะดวกมาก อีกทั้งที่สถานี Kabatas ยังเป็นจุดเชื่อมต่อกับรถรางขึ้นเขา (Funicular) เพื่อเดินทางไปย่านทักซิม จุดศุนย์กลางเมืองใหม่ของอิสตันบูลได้อีกด้วย