ทุ่งกุลาร้องไห้ที่เคยแห้งแล้งกลายเป็นอดีตไปแล้วเนื่องจากได้รับการพัฒนาจนเป็นพื้นที่สีเขียวของข้าวหอมมะลิพันธุ์ดีที่สุดในโลก  ยามฤดูเกี่ยวข้าวแลเห็นเป็นทุ่งสีทองเต็มอาณาเขตกว้างขวางครอบคลุมพื้นที่ 5 จังหวัดทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือ คือ มหาสารคาม ยโสธร สุรินทร์ บุรีรัมย์ และ 3 อำเภอของจังหวัดร้อยเอ็ด

การเดินทางครั้งนี้เป็นการติดสอยห้อยตามเพื่อนที่ชื่นชอบผ้าทอสีธรรมชาติไปพื้นที่ทุ่งกุลาร้องไห้   เจ้าหน้าที่ “ กลุ่มพรรณไม้ ” พาพวกเราเข้าไปดูการย้อมเส้นไหมในหมู่บ้านขามป้อม และ ฮ่องแฮ่ อำเภอปทุมรัตต์ จังหวัดร้อยเอ็ด  ซึ่งเป็นหมู่บ้านทอผ้าติดอันดับโอทอประดับ 4 ดาว และ 5 ดาว  วันนั้นกลุ่มแม่บ้านสาธิตการย้อมเส้นไหมให้เป็นสีแดงจากครั่ง โดยทางกลุ่มให้การต้อนรับพวกเราเป็นอย่างดี

สีแดงจากครั่งเป็นสีอมตะและสุดแสนจะคลาสสิก แบบที่ว่าไม่ต้องย้อมซ้ำก็สวยแบบไร้ที่ติ  การย้อมสีจากครั่งจึงสามารถรังสรรค์ไล่เรียงจากสีชมพูอ่อนจนกระทั่งกลายเป็นแดงเข้มด้วยฝีมือของผู้ย้อมซึ่งเทคนิคของแต่ละคนจะแตกต่างกันไป 

แม่บ้านเล่าให้ฟังว่า ..การย้อมเส้นไหมให้ได้สีแดงนั้น ถ้าไม่ใช้แก่นฝาง ก็จะย้อมจากครั่ง ซึ่งเป็นรังของตัวแมลงตัวเล็ก ๆ ที่อาศัยดูดกินน้ำเลี้ยงจากเปลือกต้นไม้ เช่น พุทรา ทองกวาว สะแก ก้ามปู หรือ จามจุรี   นอกจากนำมาย้อมสีแล้ว ในอดีตเราเคยนำครั่งมาปิดผนึกพัสดุและจดหมาย  ตัวครั่งก็มีสรรพคุณทางยา ตามตำรากล่าวว่า ครั่งดิบเป็นยาแก้ท้องร่วง ท้องเสีย บิด หากเป็นครั่งจากต้นก้ามปูจะมีรสฝาดแก้ไอ แก้ข้อหักซ้น ส่วนครั่งทั่วไปก็มีรสฝาดเช่นกันที่ช่วยบำรุงโลหิต ห้ามเสมหะ แก้ท้องร่วง ท้องเสีย ได้ด้วยค่ะ

โทนสีชมพู แดง และม่วง จากการย้อมครั่ง

ผู้ทอรุ่นใหม่...ความหวังของกลุ่ม

พวกเรายังได้ไปดูการเลี้ยงไหมและทอผ้าที่หมู่บ้านใกล้เคียง สิ่งที่น่าประทับใจก็คือ การได้เห็นคนรุ่นใหม่ที่เคยทำงานในเมืองหลวงกลับมาทอผ้าในหมู่บ้าน นอกจากจะมีรายได้และอยู่กับครอบครัวแล้วยังเป็นการสืบสานศิลปหัตถกรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่น  เมื่อทอผ้าเสร็จสิ้นแต่ละหูกตัวแทนกรรมการกลุ่มจะรวบรวมและตรวจสอบคุณภาพของผ้าก่อนนำมาขายที่ร้านของกลุ่มพรรณไม้ซึ่งอยู่ในตัวอำเภอเกษตรวิสัย จังหวัดร้อยเอ็ด  ทุก ๆ ปีกลุ่มพรรณไม้จะเข้าร่วมขายสินค้าตามงานต่าง ๆ ซึ่งตลาดที่สำคัญ ๆก็เห็นจะเป็นงานโอทอปที่จัดขึ้นในเมืองทองธานี และช่วงปลายปี 2562 นี้ก็เช่นกัน ไปช่วยอุดหนุนกันได้นะคะ

ผ้าพันคอหลากหลายสีสันจากพรรณไม้..เป็นของขวัญของฝากที่มีคุณค่า

ผลิตภัณฑ์ของพรรณไม้มีจำหน่ายในงานโอทอปปลายปี 2562 ด้วยค่ะ